Vitamine A

Vitamine A is een in vet oplosbare vitamine en wordt ook wel retinol genoemd. Het lichaam kan zelf kleine hoeveelheden vitamine A maken uit carotenen,  een stofje  wat in plantaardige producten voorkomt. Het belangrijkste voorbeeld hiervan is bètacaroteen, daarom wordt dit ook wel provitamine A genoemd.

Wat is de functie van vitamine A?

Vitamine A is van belang voor verschillende processen in het lichaam. Het is onder andere nodig voor:

• De aanmaak van cellen in de huid en de slijmvliezen
• De groei en botontwikkeling bij kinderen
• Het goed functioneren van de ogen (voorkomen van nachtblindheid)
• Een goed functionerend afweersysteem (immuunsysteem)

Het lichaam kan een beperkte voorraad vitamine A ‘bewaren’ in de lever. Het overschot aan vitamine A verlaat via de gal en urine het lichaam.

Waar zit vitamine A in?

Vitamine A zit in dierlijke producten zoals vlees, vis, eidooier en zuivelproducten, bijvoorbeeld melk en kaas. Een product wat erg veel vitamine A bevat is lever. Aan boter (margarine en halvarine) en bak- en braadproducten wordt vitamine A toegevoegd. Vitamine A is bestand tegen hoge temperaturen waardoor ons voedsel na het koken, bakken en braden nog steeds vitamine A bevat.

Bètacaroteen (provitamine A) zit in groenten zoals wortelen, donkergroene bladgroenten, koolsoorten en fruit (bananen, sinaasappels en mandarijnen). Het lichaam is in staat om bètacaroteen om te zetten in vitamine A.

Het lichaam neemt vitamine A uit dierlijke producten beter op dan vitamine A wat gemaakt is uit carotenen (provitamine A).

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A

De Gezondheidsraad is een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan met als taak de regering en het parlement adviseren op het gebied van de volksgezondheid. De Gezondheidsraad geeft met de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) een aanbeveling hoeveel vitaminen en mineralen gezonde mensen dagelijks nodig hebben.

Voor vitamine A gelden de volgende Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden in microgrammen per dag (mcg/dag):

Het is niet goed om kinderen van 1 tot 3 jaar meer dan 800 microgram vitamine A te geven. Voor volwassenen is de maximale hoeveelheid 3.000 microgram per dag.

Voor een compleet overzicht van alle aanbevolen hoeveelheden vitaminen en mineralen per leeftijdscategorie kunt u kijken op de pagina’s die staan onder het kopje dagelijkse behoefte
Sommige mensen hebben een aangepaste behoefte aan vitaminen en mineralen door bijvoorbeeldleefstijl, zwangerschap of ziekte. Kijk voor de aangepaste vitaminen- en mineralenbehoeften op de pagina’s die vallen

onder speciale behoefte

Het gezondheidseffect van te weinig vitamine A

Krijgt u lange tijd te weinig vitamine A binnen dan kan er een tekort in het lichaam ontstaan, dit wordt ook wel vitamine A deficiëntie genoemd. De klachten die horen bij een structureel tekort aan vitamine A zijn:

• Huidafwijkingen (droog, rood en schilferig)
• Dof haar
• Nachtblindheid
• Blindheid
• Afwijkingen aan tandvlees en gebit
• Verminderde weerstand

Het gezondheidseffect van te veel vitamine A

Krijgt u langdurig teveel vitamine A binnen dan is dat ook niet goed voor uw lichaam. Klachten die horen bij een structureel te hoge inname van vitamine A zijn:

• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Gebrek aan eetlust
• Duizeligheid
• Spierpijn
• Vermoeidheid
• Afwijkingen aan de ogen
• Huidafwijkingen
• Afwijkingen aan de botten (skelet)
• In geval van zwangerschap: schade aan het ongeboren kind

Wanneer u een normaal, gezond en gevarieerd voedingspatroon heeft, krijgt u niet snel te veel vitamine A binnen. Een ‘overschot’ aan vitamine A is meestal gekoppeld aan extra inname via supplementen (vitaminepreparaten) die een hoge dosering vitamine A bevatten. Dit wordt dan ook afgeraden.